5 psychische gevolgen van overspel

Ontrouw, overspel, cheaten, vreemdgaan; verschillende namen voor ongewenst gedrag binnen een monogame relatie. Maar hoe je het ook noemt: de gevolgen zijn hetzelfde. De één komt terecht in een emotionele achtbaan, de ander verliest het vertrouwen in het andere geslacht, voorgoed. Bedrogen worden is geen pretje. Sterker nog: het kan zware gevolgen hebben voor je emotionele en psychische gesteldheid.

Wanneer de ene partner de ander verraadt door de emotionele of fysieke behoeften buiten de relatie te vervullen, dan gebeurt dit vaak in het geheim. Maar zoals iedereen weet drijft olie naar boven en komt de waarheid bijna altijd aan het licht.

Kies je ervoor om bij elkaar te blijven om te vergeven en vergeten? Slik je je trots in en begin je aan relatietherapie? Of kom je op voor je principes en beëindig je de relatie?

Welke keuze je ook maakt, affaires hebben negatieve effecten die voor langere tijd voelbaar kunnen zijn. Er is geen specifieke volgorde waarin je deze psychologische effecten kunt ervaren en misschien ervaar je ze niet allemaal, maar dit zijn 5 psychische gevolgen van overspel.

1. Jezelf de schuld geven

Iedereen weet dat bedrogen worden een pijnlijke ervaring is. Zelfs als het je nog nooit is overkomen, dan weet je het van anderen. De plotselinge psychische stress die volgt is een van de meeste schadelijke gebeurtenissen waar stellen mee te maken kunnen krijgen. Een van de gevolgen die voortvloeit uit vreemdgaan is zelfbeschuldiging.

Jezelf de schuld geven is een veel voorkomend gevolg van vreemdgaan dat indirect kan leiden tot depressie en angst. Volgens onderzoek hebben mensen die angst ervaren nadat ze zijn bedrogen bovendien meer kans op het ontwikkelen van een eetstoornis, misbruik van alcohol en drugs en verslaving aan sporten.¹

2. Verlies van vertrouwen

Iemand die je je eigen leven zou toevertrouwen heeft laten zien dat je niemand kunt vertrouwen. Dat doet wat met je vertrouwen in andere mensen. Het slachtoffer van een affaire zal het moeilijk vinden om ooit nog een andere man of vrouw volledig te vertrouwen. Zelfs als de relatie wordt verbroken en de broodnodige liefdespauze wordt genomen, is het mogelijk dat ontrouw nog een negatief effect heeft op je toekomstige relaties.

Nieuwe relaties kunnen jaren later nog last ondervinden van de gebeurtenissen in de oude relatie. Het zijn de littekens die je niet kunt zien en ervoor zorgen dat de slachtoffers van overspel niet begrepen worden. Als wordt gezegd dat ze verbitterd, fel of gek zijn, dan zijn ze eigenlijk bang, gewond en ongenezen.

Casual chat tip: Novamora

• Chatten en flirten bij Novamora (18+)
• Discreet en anoniem chatten

Bekijken op Novamora

3. Schade aan eigenwaarde

Een vreemdgaande partner en het ontdekken ervan betekent voor degene die bedrogen wordt een deuk in het zelfvertrouwen. De vragen die in gedachten opkomen helpen daar niet bij: “Was ik niet goed genoeg?” of “Waar heb ik dit aan verdiend?” Het zijn de vragen die mensen zichzelf stellen wanneer zij worden geconfronteerd met overspel.

Als de negatieve gedachten te lang blijven bestaan, kan dit leiden tot schade aan het zelfvertrouwen en eigenwaarde. En dat terwijl de kans groot is dat het niet aan jou ligt, maar aan een tekort in je partner.

4. Emotionele instabiliteit

Erachter komen dat je “liefhebbende” man of vrouw een affaire heeft zet je wereld op zijn kop. Het veilige gevoel dat je dankzij de relatie had is van de ene op de andere dag verpulverd. De veilige haven is overspoeld door een tsunami van emoties. Woede, angst, verdriet, verbazing, schaamte en walging: ze wisselen elkaar voortdurend af.

Emotionele instabiliteit kan ontstaan als je leven (tijdelijk) uit balans raakt. De disbalans tussen wat je kunt dragen en wat je lasten zijn, kan op verschillende manieren ten uiting komen. Onbegrip voor je gevoelens, sneller geïrriteerd, conflicten met anderen, woede-uitbarstingen en onzekerheid: het zijn allemaal symptomen die zich kunnen voordoen.

5. Depressie

Een van de mogelijke gevolgen van vreemdgaan is een depressie. In het begin ben je boos op je partner (en jezelf) en voel je je schuldig. In de fase erna is er de opstapeling van emoties die je overweldigen. En daarna komt een tijd van reflectie: je begint het te beseffen en realiseert je wat er allemaal is gebeurd. In deze fase is het mogelijk dat je depressief raakt.

Je bent het grootste deel van de dag somber. Je hebt nergens zin in en haalt nergens plezier uit. Alles wat je doet, doe je met moeite. Het lekkere eten waar je zo gek op bent smaakt niet meer, de favoriete Netflix-serie is niet meer boeiend genoeg: als het te lang aanhoudt, dan wordt het een depressie genoemd.

En dat is nog niet alles

Geconfronteerd worden met het vreemdgaan van een partner is een ingrijpende gebeurtenis. Het is een emotionele marteling en vernedering als je de affaire ontdekt. Volgens psycholoog Randi Gunther is het voor de mensen die dit ervaren duidelijk een trauma. Ze ervaren dezelfde reeks symptomen die professionals nu omschrijven als de posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Net als alle anderen die bedreigd zijn voor hun fysieke of emotionele welzijn en veiligheid, zijn ze gedesoriënteerd en verward door wat er is gebeurd. De symptomen zijn vergelijkbaar met de klassieke symptomen van PTSS:^2,3

• Herhaalde indringende gedachten.
• Emoties niet onder controle kunnen houden.
• Out-of-body ervaringen.
• Afwisselend gevoelloos en woede voelen.
• Onvermogen om te stoppen met zoeken naar nieuwe triggers.
• Overweldigend machteloos en gebroken voelen.
• Eigenwaarde opkrikken door de schuld te geven.
• Verwarring en desoriëntatie.

Er zijn veel redenen om vreemd te gaan, als er niet gedacht wordt aan de consequenties. En als het gebeurt, dan gebeurt het vaak zonder na te denken over deze gevolgen. De negatieve effecten van overspel worden niet overwogen, terwijl deze blijvend kunnen zijn en een leven kunnen ruïneren.