Degene waar je zo veel van houdt vertelt je dat de liefde voorbij is. De drie woorden die je nooit wilde horen komen binnen als een donderslag bij heldere hemel; “Het is over.” Je kan niet anders dan huilen, je dagen zijn gevuld met verdriet en je bent boos op alles om je heen.
De mensen in je omgeving vertellen je dat het “allemaal snel weer beter wordt” maar ondertussen lijkt er geen eind aan te komen. De tijd staat stil en de pijn lijkt maar niet weg te gaan. Je bent het slachtoffer geworden van een gebroken hart.
Wat is een gebroken hart?
Een gebroken hart is de naam voor een reeks intense emoties en fysieke pijnen als gevolg van het verlies van iemand waar je veel om geeft. Het is helaas een ervaring die iedereen meemaakt in het leven; de één vaker dan de ander. Bij een gebroken hart heb je een groot verlangen naar iets of iemand die je gekend hebt. Het kan het verlies van een familielid zijn, een vriendschap, baan maar het komt het meest voor bij een verbroken relatie. Je bent bijvoorbeeld gedumpt voor een ander en blijft eenzaam achter met een gebroken hart.
Wat wil jij?
"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."
Een gebroken hart is een metafoor; je hart breekt niet echt, maar je kunt wel fysieke pijn krijgen als je het ervaart. Dat is waarom het ook wel hartzeer genoemd wordt. Wat je meemaakt als je een gebroken hart hebt verschilt per persoon maar er is in ieder geval sprake van een grote hoeveelheid stress, vooral als het verlies plotseling is. Deze stress heeft invloed hoe je je emotioneel en fysiek voelt.
De geschiedenis
Door het internet lijkt het erop dat een gebroken hart iets van de laatste tijd is maar het concept gaat vele jaren terug in de geschiedenis van de mens. De eerste vermelding van een gebroken hart gaat zelfs 3000 jaar terug. Bijbelse verwijzingen naar de pijn van een gebroken hart dateren uit 1015 voor Christus.
Insults have broken my heart and left me weak, I looked for sympathy but there was none; I found no one to comfort me – Psalm 69:201
Het concept van een gebroken hart is in de jaren erna onderwerp geweest in vele toneelstukken en muzieknummers. Shakespeare’s toneelstuk Antony en Cleopatra heeft bijvoorbeeld een personage, Enobarbus, die sterft aan een gebroken hart. In een ander toneelstuk van de Engelse dichter en schrijver genaamd Romeo en Julia overlijdt Lady Montague aan de gevolgen van een gebroken hart.
De gevolgen en symptomen
Het gevoel achtergelaten te worden door iemand waar je nog steeds gevoelens voor hebt is hard. Buitengesloten worden door een geliefde en beoordeeld als onwaardig kan een diepe impact op je persoonlijkheid en fysieke gesteldheid hebben.
Depressie, lichamelijke klachten, angst, hulpeloosheid en slechte werk- en sportprestaties kunnen allemaal de gevolgen zijn van een gebroken hart. De symptomen van een gebroken hart zijn niet speciaal, maar normaal. Iedereen maakt het een keer mee, de één heftiger van de ander.
25 zinnen die het verschil maken
Heb je trouwens deze kant-en-klare berichtjes voor op WhatsApp of Tinder al gezien? Het zijn de beste zinnen om iemand stapelgek op je te maken.
Afhankelijk van wat er gebeurt is en de sterkte van het verlangen kan het een week duren, enkele maanden en in het ergste geval vele jaren. Dit is wat je zoal kunt ervaren als je een gebroken hart hebt:
- Je hebt oncontroleerbare huilbuien
- Je kunt niet of moeilijk slapen
- Je borst doet pijn
- Je bent vergeetachtig
- Je hebt geen eetlust
- Je bent snel afgeleid
- Je voelt je angstig
- Je kunt je niet concentreren
- Je voelt je soms duizelig
- Je geeft jezelf de schuld
- Je denkt continu aan die ene persoon
- Je voelt je ziek
- Je hebt paniekaanvallen
Komt dit je bekend voor? Dan is de kans groot dat je hart gebroken is. De tekenen van een gebroken hart zijn zowel fysiek als mentaal en kunnen ervoor zorgen dat je even niet meer weet waar je het zoeken moet. Weten dat je een gebroken hart hebt is de eerste stap om er iets aan te kunnen doen.
Waarom doet het zoveel pijn?
Onderzoeken tonen aan dat je hersenen de emotionele pijn van een gebroken hart op dezelfde manier registreert als fysieke pijn.2 Dit is de reden waarom je denkt dat een gebroken hart daadwerkelijk fysieke pijn veroorzaakt. Je bent bovendien niet de enige die er zo over denkt. Veelgebruikte uitspraken zijn hiervan afgeleid. Het voelt alsof “je hart uitgerukt wordt” of het is “hartverscheurend”. Dit zijn allemaal hints die laten zien dat mensen emotionele pijn associëren met fysieke pijn.
Een medisch gebroken hart
Heb je je ooit afgevraagd of liefdesverdriet je hart fysiek kan breken? Het is niet zo dat je hart daadwerkelijk door midden kan breken maar het kan wel degelijk beschadigd raken. Takotsubo Cardiomyopathie is de medische naam voor dit syndroom, dat kan worden veroorzaakt door een gebroken hart. Doordat het ook voorkomt bij het verlies van een geliefde wordt het ook wel het gebroken hart syndroom genoemd.
De emotionele rollercoaster waar je je in begeeft met de extreme mentale stress is niet goed voor je hart. Deze acute emotionele stress die je voelt kan leiden tot een verlamming van een deel van de hartspier.3 Je kunt een gebroken hart dan daadwerkelijk voelen, alsof er letterlijk een scheur in je hart is ontstaan. Je kunt kortademig zijn, pijn op de borst krijgen, hartkloppingen en hartritmestoornissen. Het is niet alleen stressvol maar ook pijnlijk.
Al deze symptomen lijken op die van een hartaanval. Het verschil is dat het gebroken hart syndroom, in tegenstelling tot een hartaanval, meestal geen blijvende schade veroorzaakt. Gelukkig gaan de symptomen in de meeste gevallen binnen enkele weken vanzelf weer voorbij.
Het ligt niet aan jou, maar aan je hormonen
Als je een gebroken hart hebt dan is het verleidelijk om jezelf de schuld te geven van al het leed dat je aangedaan wordt. De reden waarom je een gebroken hart hebt ligt niet aan jezelf maar aan je hormonen. Wie denkt dat hormonen alleen voorkomen bij pubers en zwangere vrouwen heeft het mis. Je lichaam maakt iedere dag een lange lijst met hormonen aan die gebruikt worden voor allerlei processen.
Wat je voelt als je een gebroken hart hebt is het resultaat van een reeks biochemische processen in de hersenen. De hersenen worden overspoeld door deze hormonen als je verliefd bent. Deze zorgen ervoor dat er wat veranderd in je lichaam met bekende staat van euforie als resultaat.4 Door de fijne uitwerking van de hormonen kan liefde verslavend zijn, vooral vanwege de hormonen die ervoor zorgen als je je aan iemand hecht. Een aantal van deze hormonen heeft ook invloed op je lichaam als je een gebroken hart hebt.
Dopamine en oxytocine in het bijzonder zijn de hormonen die je het goede gevoel van verliefdheid geven en deze zorgen er ook voor dat je het gedrag wil herhalen. Je kunt waarschijnlijk wel nagaan wat er gebeurt als je niet meer verliefd bent of een relatie verbroken wordt.
Cortisol: het stresshormoon
Met een gebroken hart nemen deze hormonen snel af maar dit wordt opgevangen door andere hormonen. Eén van de vervangers is cortisol, ook wel bekend als het stresshormoon. Cortisol is niet de veroorzaker van stress maar zorgt ervoor dat je beter met de stress om kunt gaan. De keerzijde is dat het invloed heeft op je immuunsysteem.
Als dit hormoon in een grotere hoeveelheid aanwezig is, en te lang door je aderen stroomt, dan kun je last krijgen van de eerder genoemde symptomen zoals angst, vergeetachtigheid, negatieve stemming en slecht slapen.5 Met andere woorden, alleen cortisol kan al voor een reeks aan onaangename mentale en fysieke symptomen die gepaard gaan met een gebroken hart.
Herstellen van een gebroken hart: 5 fasen
Het herstel van een gebroken hart lijkt veel op rouwverwerking, de manier waarop iemand weer tot rust komt na een ingrijpend verlies. Als je herstelt van liefdesverdriet dan doorloop je dezelfde vijf fasen van Kübler-Ross.6 Iedereen verwerkt dit op een eigen manier. Zo slaan sommige mensen fasen over, blijven anderen lang in één fase hangen of doen een eerdere fase over. Dit zijn de vijf fasen die je doorloopt als je herstelt van een gebroken hart.
Ontkenning
“Dit is niet het einde, hij komt wel terug.”
De ontkenningsfase is meestal de eerste stap bij een gebroken hart. Je vindt het moeilijk te geloven dat het einde van de liefde realiteit is geworden. Het is een realiteit die je niet onder ogen wilt zien als een natuurlijke vorm van zelfbescherming.
Woede
“Waarom moet dit nu juist mij gebeuren?”
Op een gegeven moment dringt het door dat het verlies echt is. Je kunt gaan huilen, schreeuwen of vloeken. De pijn die het verlies veroorzaakt uit zich in boosheid.
Onderhandelen
“Als ik me anders gedraag dan lukt het misschien wel.”
In deze fase kun je met jezelf gaan onderhandelen. Je kunt bijvoorbeeld iets gaan doen, zoals een marathon lopen, of de belofte maken dat je iets juist nooit meer doet.
Depressie
“Ik blijf voor altijd single.”
Als niets lijkt te helpen om ermee om te gaan dan komen de gevoelens van spijt, angst, verdriet naar boven. Je kunt je machteloos voelen, afsluiten van de wereld om je heen en dagen aaneen doorbrengen op de bank.
Aanvaarding
“Wat is geweest, is geweest.”
Als je de tijd hebt gehad om te rouwen om het verlies van een geliefde dan begin je uiteindelijk de realiteit te accepteren. Dit is de fase van onthechting; je laat het los. Je ziet in dat het echt voorbij is en maakt weer plannen voor een toekomst. Je hebt het een plekje gegeven en gaat door met je leven.
7 Tips: je gebroken hart helen
Wanneer je hart gebroken is voelt het als het einde van de wereld. Het lijkt alsof er daadwerkelijk een gat in je borst geslagen is met een wond die maar niet lijkt te helen. Je doet alles om er maar niet aan te hoeven denken, huilt jezelf in slaap en bekijkt elke Netflix serie die de streamingdienst te bieden heeft. Wat je ook doet, niets lijkt te helpen om je weer “normaal” te voelen. Geen pijn lijkt erger te zijn dan een gebroken hart. Waarschijnlijk word je nog liever in het gezicht geslagen dan weer een gebroken hart te hebben.
“To fall in love is awfully simple, but to fall out of love is simply awful.” – Bess Myerson
1. Doorbreek de cyclus
Wanneer je iets verliest dat enorm waardevol voor je is dan is het natuurlijk om er verdrietig om te zijn. De gevoelens en emoties zijn simpelweg een onderdeel van het genezingsproces van een gebroken hart. De herhaling van pijnlijke herinneringen aan iets wat voorbij is maakt je tijdelijk gek. Je sluit jezelf op in een vicieuze cirkel die doorbroken moet worden. Zonder dat je het beseft heb je jezelf geprogrammeerd om verdrietig te worden als je weer geconfronteerd wordt met de gedachten.
Om de cyclus te doorbreken is het essentieel om je gewoontes te veranderen. Doe wat anders dan wat je normaal doet. Zet de muziek uit als het je aan de ander laat denken en leg kleding of iets anders op de lege stoel tegenover je. Verplaats meubels in je woning, geef de muren een andere kleur of begin een nieuwe hobby. Veranderingen in je leven helpen je om te breken met de oude associaties zodat je met een schone lei opnieuw kunt beginnen.
2. Verander hoe je denkt
Je kunt alle materialistische dingen om je heen veranderen maar de pijn zit van binnen. Daarom is het de volgende stap om dit ook voor je innerlijk te doen. Verander de manier waarop je denkt zodat je minder waarde geeft aan de situatie waarin je in zit.
Als je denkt dat je de enige bent die deze intense emoties te verwerken heeft dan is het zwaar en wordt het zwaarder. Als je weet dat honderden duizenden mensen op hetzelfde moment hetzelfde meemaken dan stelt het je al meer gerust.
Het kader waarin je de wereld ziet is samengesteld op basis van je persoonlijke overtuigingen, gevoelens en interne gewoonten. Dit kader waarin je denkt over je situatie kun je aanpassen. Het is bijvoorbeeld niet het einde van je geluk, maar een begin van je nieuwe leven. Als je te maken hebt met een gebroken hart dan ben je gefixeerd op wat er gebeurt is terwijl er nog veel meer dingen in het leven zijn.
3. Herontdek jezelf
Wanneer je vele dagen, maanden en jaren met iemand samen leeft dan veranderen de lijnen tussen jezelf en je partner. Wie je als persoon bent wordt onlosmakelijk verbonden met de persoon die je partner is.7 Je raadt het misschien al wat er gebeurt als de relatie eindigt; je raakt verward over wie je bent.8 Het is niet raar dat je je verloren voelt en misschien zelfs niet meer weet wie je bent.
Om afscheid te nemen van de persoon die je tijdens de relatie was is het essentieel om je nieuwe zelf vorm te geven. Probeer nieuwe dingen uit, leer nieuwe mensen kennen en ontdek je eigen leven door nieuwe ervaringen, deze keer in je eentje.
4. Begin een rebound
Als je gedumpt bent of afgewezen dan kan het helpen om vrij snel een nieuwe “relatie” te beginnen, ook wel bekend als een rebound. Onderzoek laat zien dat het snel starten van een nieuwe relatie een gezonde en zelfs langdurige oplossing kan zijn om van de breuk te herstellen.9 Degenen die een rebound relatie beginnen hebben meer vertrouwen in hoe gewild ze zijn door anderen en deze personen zijn meer over hun ex-partner heen.
Hoe sneller je dit doet, hoe meer zelfrespect je houdt, hoe minder je te maken krijgt met bindingsangst en hoe minder je nieuwe relaties ontloopt. De resultaten van het onderzoek suggereren dat het starten van een nieuwe relatie beter zo vroeg mogelijk kan plaatsvinden om sneller van een breuk te herstellen. Er zijn in ieder geval genoeg singles die met je willen kennismaken. In Nederland zijn dit de chat- en datingsites waar je tegenwoordig de meeste singles kunt vinden:
5. Zoek naar momenten van vreugde
In een tijd van hulpeloosheid lijkt het alsof de lucht nooit meer blauw kleurt. Alles is grijs en grauw terwijl niets je meer gelukkig maakt. Dit is het moment dat je je weer open stelt voor de leuke dingen in het leven zodat je je hart kunt laten genezen. Zoek naar de momenten die je vreugde geven om te beginnen met je weer gelukkig te voelen. Normaal gesproken hoef je de momenten van vreugde niet meer op te zoeken, maar met een gebroken hart ben je vergeten hoe dit voelt. Dit zijn momenten zoals:
- Tijd doorbrengen met je kleine neefje en nichtje
- Samen eten met je favoriete vrienden
- Verwen jezelf met een saunadag of massage
- Wandel in de natuur of langs het strand
- Ga op vakantie naar een bounty-eiland
Momenten zoals deze herinneren je aan het “goede” leven en dat het leven waard is om te leven. Dit zijn de momenten die moet ervaren om weer gelukkig te worden met jezelf en je leven.
6. Volg je passie
Of je nu graag zingt, danst, tekent, gamed of iets creatiefs maakt; gebruik je passies om te herstellen van een gebroken hart. Afleiding helpt en dit helpt nog meer als je een passie hebt waar je jezelf compleet in kunt verliezen. Vooral schrijven helpt bij het herstellen van een gebroken hart. Jarenlang hebben zijn vragenlijsten, tijdschriften en andere schrijfvormen gebruikt om mensen te helpen genezen van spanningen en trauma’s.
Je gevoelens en gedachten opschrijven is een geteste en effectieve manier bij het verwerken van moeilijke ervaringen zoals het verlies van een geliefde. Of het nu in muziekvorm is of in een dagboek maakt niet uit; als je jezelf ermee kunt uiten en zo beter kunt begrijpen wat er speelt dan helpt het je om sneller te herstellen.10
7. Ga sporten
Waar is sporten niet goed voor? Het vermindert de kans op allerlei aandoeningen maar het kan je ook helpen bij een gebroken hart. Bij stressvolle gebeurtenissen, zoals een onverwachte confrontatie met intens liefdesverdriet, krijg je te maken met symptomen die je moeilijk onder controle kunt houden. Slaapproblemen, een verminderde concentratie en stemmingswisselingen; dit zijn typische depressieve symptomen. Sporten kan voor het buffer zorgen om deze symptomen te verminderen zodat je sneller kunt herstellen.11
Lijdt je aan een gebroken hart? Dan weet je nu wat het precies inhoudt, waar het vandaan komt en wat de symptomen zijn. Het gevoel van leegte voelt alsof het nooit zal verdwijnen maar dat doet het bijna altijd. Het is te overwinnen zodat je hart kan helen en je weer gelukkig kunt worden met jezelf en je leven.
Meer mensen zoals jij...
... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.
