Kritiek op je partner: de valkuilen van bekritiseren in een relatie

Michelle Mulder
Door Michelle Mulder
10 minuten leestijd

Het geven van constructieve kritiek hoeft helemaal geen probleem te zijn. Het kan een manier zijn om uit te leggen waar je irritaties binnen de relatie zitten en om mogelijke patronen te verbeteren. Als je je partner echter te veel kritiek geeft en het verder gaat dan constructieve kritiek, dan kan het je relatie kapot maken.

Je zou misschien denken dat je je partner helpt, maar je komt langzaam maar zeker in een negatieve cyclus terecht. Er zijn namelijk tal van consequenties die bij het geven van kritiek komen kijken. Je partner bekritiseren in een relatie kan dus voor een hoop relatieproblemen zorgen en kan er op den duur zelfs voor zorgen dat jullie uit elkaar gaan.

Maar wat zijn nu precies de valkuilen en de consequenties van het geven van kritiek? Waarom werkt het niet om maar te blijven zeuren? En wat zijn betere strategieën in plaats van het geven van kritiek? We geven het antwoord op deze vragen.

Wat wil jij?

"Iedereen heeft het over zichzelf, maar wat wil JIJ? Stel deze 999 vragen aan jezelf: kijk vooruit, spreek wensen uit, vraag feedback, geef jezelf cijfers."

Het gevaar van een breuk

Als jij je partner constant bekritiseert, dan zit je in een negatief relatiepatroon. Kritiek is wanneer je een klacht uitspreekt en deze verwoord als een persoonlijkheidsfout. Je kunt misschien zeggen dat je partner ‘altijd de afwas laat staan’ en dat hij of zij ‘een vreselijke slons is’. Op deze manier wordt niet alleen het gedrag bekritiseerd, maar ook de persoonlijkheid van je partner. Dit is dan ook direct waar het gevaar van kritiek ligt, aangezien deze manier van communiceren desastreus kan zijn voor een relatie.

Je partner kan door de constante kritiek namelijk het gevoel krijgen dat hij of zij nooit iets goed kan doen en niet goed genoeg voor je is. Daardoor kunnen er een hoop ongewenste consequenties ontstaan die helemaal niet zo positief zijn voor je relatie. Je partner kan dingen gaan verbergen, stiekem boos op je zijn of zelfvertrouwen verliezen. Uiteindelijk kan dit leiden tot een relatiebreuk; wat je natuurlijk het liefst wilt voorkomen.

ruzie wijzen

Jij en altijd, jij en nooit

Als je wilt weten hoe je op een constructieve manier met je partner kunt communiceren, dan is het allereerst van belang om te weten wat het verschil is tussen een klacht en het bekritiseren van je partner. Het belangrijkste verschil tussen deze twee is de manier van verwoorden. Bij kritiek worden er vaak termen als ‘jij doet altijd..’ of ‘jij doet nooit’ gebruikt. Als je je partner bekritiseert, dan gebruik je vaak ruwe woorden en val je het karakter of de persoonlijkheid van je partner aan. Niet het gedrag zelf.

Wil je op een goede manier feedback geven? Dan is het belangrijk om het gedrag aan te spreken en niet de persoon. Je kunt je partner ook vertellen wat je voelt zonder direct zijn of haar persoonlijkheid aan te vallen. In plaats van te roepen dat je partner ‘de afwas altijd laat staan’, kun je ook zeggen dat je ‘het vermoeiend vindt om al de afwas te doen’ en vragen of je partner kan helpen. Op deze manier kun je op een rustige manier je frustraties uiten, zonder dat je direct de persoonlijkheid van je partner beledigt.

Waarom kritiek geven niet werkt

Er zijn verschillende redenen waarom het geven van kritiek – in plaats van constructieve feedback – rampzalig kan zijn voor je relatie. Je komt terecht in een negatieve relatiecyclus en door de consequenties kan dat eindigen in een forse relatiedip. Dit zijn een aantal van de bijeffecten die het geven van kritiek kan hebben op je partner, jou en je relatie.

1. Je partner gaat dingen voor je verbergen

Als je partner zich steeds aangevallen voelt door alle kritiek, dan is de kans aanwezig dat hij of zij dingen voor je gaat verbergen. Je partner gaat geheimen voor je bewaren, zodat hij of zij het risico niet loopt om weer kritiek te krijgen. Daarnaast is het mogelijk dat hij of zij zich terug zal trekken. Je partner kiest voor het vermijden van pijn en stopt met luisteren. Dit is dus juist het averechtse effect aangezien het gedrag niet op een positieve manier zal veranderen.

2. Je partner schiet in de verdediging

Doordat je partner zich aangevallen voelt, zal deze hoogstwaarschijnlijk in de verdediging schieten. Er kunnen dan bijvoorbeeld tegenargumenten komen om te bewijzen dat hij of zij enorm de best heeft gedaan, maar dat het niet mogelijk was om het gedrag te veranderen. Op deze manier gaat de aandacht wederom niet naar een verbetering van het gedrag, maar zal er een discussie ontstaan over het huidige gedrag.

“He has a right to criticize, who has a heart to help.” – Abraham Lincoln

3. Je partner krijgt minder zelfvertrouwen

Als je zelf wel eens kritiek hebt gekregen, dan weet je dat deze woorden je raken. Krijgt je partner keer op keer kritiek? Dan kan dit nog wel eens het zelfvertrouwen aantasten. Misschien voelt je partner alsof hij of zij nooit iets goed kan doen, waardoor je partner ook niet meer durft dingen te proberen uit angst om weer kritiek te ontvangen. Als je het zelfvertrouwen van je partner onbewust aantast, dan kan dit een groot probleem vormen in jullie relatie. Misschien zelfs een onherstelbaar probleem.

4. Je partner gaat ergens anders op zoek naar validatie

Wordt je partner constant door je bekritiseerd? Dan heeft deze waarschijnlijk een uitlaatklep nodig. Dit kan zo simpel zijn als een serie kijken of alleen een boek lezen, maar het kan ook een andere kant opgaan. Zo kan je partner misschien contact zoeken met iemand die emotionele steun kan bieden en hem of haar kan troosten. Als jij niet meer de persoon bent waar je partner steun zoekt, dan kan dit dramatische consequenties hebben voor jullie relatie en misschien wel het einde betekenen.

5. Je partner durft niets nieuws meer te proberen

Een partner die te veel bekritiseerd is, zal waarschijnlijk blijven hangen in het gedrag. Doordat je partner overal kritiek op krijgt, heeft hij of zij het gevoel dat alles wat wordt gedaan, fout is. De voortdurende kritiek heeft het zelfvertrouwen beschadigd: “Ik kan toch niets goed doen. Dus doe ik het maar niet.” Daardoor durven ze ook niets nieuws meer te proberen, uit angst dat het wederom niet het gewenste gedrag is.

betere beoordeling

Betere strategieën

De bovenstaande consequenties laten zien dat het geven van kritiek vrijwel nooit het gewenste effect heeft op je relatie. Het gedrag zal niet verbeteren; je relatie zal er in een negatieve spiraal door belanden. Maar natuurlijk wil je wel een manier vinden om je irritaties te kunnen uiten. Want dat moet kunnen. Dus hoe kun je op een goede manier feedback geven aan je partner?

Constructieve feedback

Een van de eerste aspecten die belangrijk is bij het geven van constructieve kritiek aan je partner is de timing. Geef nooit kritiek als je partner een zware dag heeft gehad of iets anders heeft meegemaakt. Kies een tijdstip waarop jullie allebei kalm zijn en de volledige aandacht hebben om het gesprek aan te gaan. Naast de timing is het ook belangrijk om er niet een monoloog van te maken, maar om te proberen een dialoog met je partner aan te gaan.

  • Deel je gevoelens en je wensen.
  • Geef ook je partner de ruimte om zijn of haar mening te geven.
  • Luister naar elkaar.
  • Probeer je in te leven in elkaars situatie.

Een laatste punt om in je achterhoofd te houden bij het geven van kritiek, is dat je het beste kunt beginnen met het benoemen van iets positiefs. Voordat je direct begint met het benoemen van negatieve acties, is het goed om te vertellen dat je je partner enorm waardeert. Probeer op een positieve manier je gedachten te verwoorden en het gesprek aan te gaan.

Focus op wat je wilt bereiken, in plaats van de dingen die je niet meer wilt zien. Formuleer zinnen bijvoorbeeld met ‘ik zou willen dat…’ in plaats van ‘je helpt nooit mee met…’. De manier van verwoorden kan een enorm verschil maken. En daarmee kan het de communicatie tussen jullie aanzienlijk verbeteren.

Meer mensen zoals jij...

... weten niet welke liefdestaal ze spreken. En dat is niet zo gek als je helemaal niet weet dat iedereen een eigen moedertaal der liefde heeft. In ‘De vijf talen van de liefde’ ontdek je welke taal jij spreekt en nog belangrijker: hoe je daarmee je liefdesleven verbetert. Verhelderend, een eyeopener: kom er zelf achter waarom dit boek ‘het best beoordeelde’ relatieboek is.

Deel dit artikel
Geef je reactie