Relatie met een narcist? 14 tekenen om te herkennen

De eerste zes maanden van je relatie zijn achter de rug. Normaal gesproken zou je zeggen dat het nu wel wat serieuzer zou moeten worden, maar je hebt het gevoel dat er iets niet klopt. Je partner lijkt namelijk meer geïnteresseerd in het vervullen van de eigen behoeften, terwijl die van jou genegeerd worden. Daar komt nog bij dat je nieuwe lover vooral met zichzelf bezig is en niet met hoe jij je voelt.

Dankzij de kleine hints in het gedrag van je partner ben je gaan twijfelen over de relatie. Je partner lijkt nooit echt naar je te luisteren, laat je staan je behoeften serieus te nemen. In plaats daarvan probeert je partner altijd de eigen agenda door te drukken, zonder concessies of compromissen. Daardoor krijg jij steeds meer het gevoel dat je in een destructieve relatie zit waarin jij jezelf gaat verliezen. Je denkt dat je een relatie hebt met een narcist.

Wat is narcisme?

Een narcist is iemand die een sterke behoefte heeft aan bewondering en aandacht van anderen. Vaak gaat dit ten koste van anderen. Het wordt gekenmerkt door een overdreven zelfvertrouwen, een behoefte aan bevestiging en controle, en een gebrek aan empathie. Narcistische mensen zijn vaak geobsedeerd met hun uiterlijk of prestaties en hebben de neiging om anderen te manipuleren om hun doelen te bereiken.

Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis. Maar ook zonder de officiële stoornis kan iemand narcistische trekjes hebben. Zo is het mogelijk dat iemand bijvoorbeeld wel een overdreven gevoel van eigenwaarde heeft en een laag inlevingsvermogen, maar geen sterke behoefte aan bewondering. In een relatie met een narcist kan het gaan om een patroon van oneerlijk en manipulerend gedrag. Narcisten kunnen hun partners onder andere:

• controleren
• geen empathie tonen
• geïsoleerd houden van anderen
• naar beneden halen
• de schuld geven voor relatieproblemen

14 tekenen om een narcist te herkennen

Als je een relatie hebt met iemand die narcistische trekjes heeft, kan het soms moeilijk zijn om dat te herkennen. Omdat het gedrag van de narcist vaak ten koste gaat van een ander, is het daarentegen wel belangrijk om deze tekenen te kunnen herkennen. Al is het alleen maar om jezelf te kunnen beschermen als je daadwerkelijk een relatie hebt met een narcist. Dit zijn veertien tekenen dat je een relatie hebt met een narcist.

1. Je partner vermijdt emotionele intimiteit

Eén van de duidelijkste tekenen dat je een relatie hebt met een narcist is dat ze geen intieme gesprekken willen voeren over emoties of persoonlijke dingen. Ze zullen deze gesprekken als oncomfortabel ervaren of er zelfs volledig voor weglopen. Narcistische mensen houden niet van emotionele intimiteit omdat ze bang zijn om zwakte te tonen of hun kwetsbare gevoelens te uiten.

2. Je voelt je constant aangevallen

Eén ding dat vaak voorkomt in relaties met narcistische partners, is dat je je constant aangevallen voelt. Als ze boos worden of niet krijgen wat ze willen, kunnen ze snel agressief reageren en lijken ze meer gericht op wraak dan op communicatie. Ze richten hun woede en frustratie op jou in plaats van naar binnen te keren en na te denken wat er mis ging.

3. Je partner staat altijd centraal in de relatie

Als je in een relatie zit met een narcist, zul je merken dat je partner altijd centraal staat in de relatie. Alles draait om je partner; of het nu om behoeften, wensen of gevoelens gaat. Je partner negeert jouw behoeften en laat jouw mening niet toe in de beslissingen die je partner neemt. Het gaat namelijk niet om wat jij wilt of denkt – jouw mening telt niet.

4. Je partner heeft moeite met empathie

Aangezien narcisten vooral gericht zijn op zichzelf, hebben ze vaak moeite met empathie of begrip voor andere mensen. Je partner begrijpt bijvoorbeeld nooit wat je voelt of denkt, waardoor het lastig kan zijn om een connectie op emotioneel niveau op te bouwen.

5. Je wordt gecontroleerd en gemanipuleerd

Narcistische partners houden ervan om controle uit te oefenen over hun partner. Zo komt manipulatief gedrag dan ook redelijk vaak voor in deze in relaties. Je partner probeert je mening over iets bijvoorbeeld te beïnvloeden door middel van leugens, waardoor jij tot het punt komt dat je de versie van je partner accepteert als de juiste. Ook kan een narcist proberen informatie achter te houden om je onzeker of afhankelijk te maken.

6. Je wordt geïsoleerd van vrienden en familie

Narcisten hebben vaak moeite met de omgang met andere mensen. Dat komt vooral omdat ze nooit goed kunnen begrijpen wat andere voelen of denken – daarom proberen ze anderen zo veel mogelijk buiten te sluiten. Als je merkt dat je geïsoleerd raakt van familie, vriendengroep of andere sociale netwerken, dan kun je dat als een teken zien.

7. Je partner wil een speciale behandeling

In een relatie gaan narcisten ervan uit dat hun wensen en behoeften boven die van hun partner wordt gesteld. Ze hebben een onrealistische verwachting dat ze speciaal behandeld moeten worden. In hun ogen hebben ze bepaalde privileges. Zo kan je partner verwachten dat ze voorrang krijgen op anderen, zelfs als dit betekent dat anderen de dupe worden. Narcisten kunnen ook het gevoel hebben dat ze eerder moeten worden bediend of gerespecteerd dan andere mensen.

8. Je hebt een oneerlijk gevoel

Als je in een relatie zit met iemand die narcistische trekjes vertoont, kun je het gevoel krijgen dat alles wat er gebeurt erg oneerlijk is. Het kan voelen alsof het nooit om jou gaat en altijd om je partner. Nooit om jouw behoeften of doelen, alleen om die van je partner. Dit oneerlijke gevoel krijg je vooral omdat alle moeite die je doet voor de relatie nooit wordt erkend of beloond.

9. Je partner is extreem jaloers

Jaloezie is een bekend trekje van de narcist. Waarom? Ze zijn jaloers op anderen – zelfs op degenen die dicht bij hen staan – omdat ze bang zijn dat andere mensen meer aandacht krijgen dan zijzelf. Of succesvoller zijn. In een relatie kan dit ertoe leiden dat de narcist plotseling heel jaloers kan zijn en reageren met argwaan. Het idee is dat de narcist bang is om aandacht op zichzelf te verliezen als jij als partner meer aandacht krijgt.

10. Je partner neemt geen verantwoordelijkheid

Heb je gemerkt dat je partner geen verantwoordelijkheid neemt voor de eigen daden? En schuift je partner de schuld af naar anderen – zoals jou? Dan kan dat een teken zijn, want dit is iets dat vaak voorkomt bij narcisten. Geen verantwoordelijkheid nemen maakt het lastig om conflicten op te lossen. Wat je ook kunt merken is dat je partner wel excuses maakt voor het gedrag, maar niet wil erkennen dat het gedrag ongepast was.

11. Je partner wil bewonderd worden

Narcisten houden van aandacht en bewondering. Ze zoeken continu naar bevestiging en zoeken dat vaak bij mensen die dit ongelimiteerd kunnen geven. Oftewel: ze omringen zich graag met mensen die hen constant prijzen en koesteren. Narcisten worden graag bewonderd, zo graag zelfs dat er een excessieve drang naar bewondering kan zijn.

12. Je partner is extreem competitief

Heeft je partner de neiging om erg competitief te zijn? Probeert je partner in alle situaties altijd beter dan alle anderen te zijn? Dit kan een van tekenen zijn dat je partner een narcistische persoonlijkheid heeft. Dit competitieve gedrag kan leiden tot conflicten met anderen omdat narcisten meestal weigeren om iets toe te geven of verliezen te accepteren.

13. Je partner is vaak arrogant

Arrogantie is een veel voorkomende eigenschap bij narcisme, wat resulteert in denigrerend gedrag naar mensen die dicht bij hen staan in hun leven. Narcisten hebben het gevoel dat zij bijzonder zijn, unieker en beter dan anderen. Door kunnen ze verwaande opmerkingen maken en zichzelf ophemelen als antwoord op eenvoudige vragen.

14. Je partner wil geen tegenspraak

Kritiek is iets waar narcisten niet van houden – zelfs als de kritiek constructief is bedoeld. In plaats daarvan reageren ze agressief als je kritiek hebt. Ook accepteert de typische narcist geen tegenspraak, omdat dit leidt tot het verlies van controle over de situatie – waardoor jij als partner hiermee rekening moet houden wanneer je samen bent.

Het is belangrijk om te onthouden dat geen enkele narcist hetzelfde is. Iedereen is anders en zo gedragen niet alle partners met narcistische trekken zich op dezelfde manier. Sommige narcisten zijn misschien subtieler in hun manipulatie en controle, terwijl anderen meer openlijk zijn. Daarentegen gebruik de meeste narcisten hun partner om hun eigen ego op te krikken, bijvoorbeeld door hun partner te kleineren.

Wat te doen met een narcistische partner

Wat ook belangrijk is om te onthouden: het is nooit oké als je partner constant over je grenzen gaat. Je hebt het recht om met respect behandeld te worden. Iedereen verdient het om gehoord en gewaardeerd te voelen. Jij ook. Als je een relatie hebt met een narcist, kan het enorm uitdagend en emotioneel uitputtend zijn. Dit zijn een aantal stappen die je kunt nemen om jezelf te beschermen.

1. Zoek steun

Het kan nuttig zijn om met iemand die je vertrouwt te praten. Over je relatie, wat je partner zoal doet en hoe jij je daardoor voelt. Dit kan een vriend, familielid of een psycholoog.

2. Stel grenzen

In elk relatie is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen en deze te behouden. Dit geldt nog meer in een relatie met een narcist die voortdurende de grenzen opzoekt. Communiceer je behoeften, houd van aan je wens en geef aan waar je grens ligt.

3. Zorg goed voor jezelf

Ondanks het feit dat je partner voorrang eist, moet je aan jezelf blijven denken. Geef prioriteit aan je eigen welzijn boven dat van je partner. Dat betekent dat je ook tijd vrijmaakt voor jezelf, voor zelfzorg en tijd om tot rust te komen. Dit kunnen activiteiten zijn die je helpen ontspannen, zoals sporten of een andere hobby.

4. Zoek professionele hulp

Als je het gevoel hebt dat jij jezelf bent verloren in relatie, kan het helpen om erover te praten met een professional. Dat is nog belangrijker als er sprake is van lichamelijk, psychisch of seksueel geweld.

5. Overweeg om de relatie te verbreken

Als je je ongelukkig voelt of als de relatie een negatieve invloed heeft op je geestelijke gezondheid en welzijn, kan het nodig zijn om de relatie te verbreken. Narcisten veranderen namelijk niet. Als jij dus niets verandert, dan blijft alles hetzelfde.